Wiewiórczak zmienny
| Callosciurus finlaysonii[1] | |||
| (Horsfield, 1823) | |||
 Wiewiórczak zmienny | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
wiewiórczak zmienny | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki[2] | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Wiewiórczak zmienny[4], dawniej: wiewiórka biała[5] (Callosciurus finlaysonii) – gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae)[2], zamieszkujący tereny Kambodży, Laosu, Mjanmy, Tajlandii, Wietnamu[3] oraz Singapuru[6]. W 1981 w północno-zachodnich Włoszech podjęto udaną próbę introdukcji gatunku[7]. Wiewiórczak zmienny charakteryzuje się skrajnie dużą różnorodnością ubarwienia futra[8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Naukowcy rozróżniają 16 podgatunków wiewiórki białej[2]:
- C. finlaysonii finlaysonii
- C. finlaysonii albivexilli
- C. finlaysonii folletti
- C. finlaysonii frandseni
- C. finlaysonii germaini
- C. finlaysonii harmandi
- C. finlaysonii trotteri
- C. finlaysonii annellatus
- C. finlaysonii bocourti
- C. finlaysonii boonsongi
- C. finlaysonii cinnamomeus
- C. finlaysonii ferrugineus
- C. finlaysonii menamicus
- C. finlaysonii nox
- C. finlaysonii sinistralis
- C. finlaysonii williamsoni
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Wiewiórczak zmienny jest gryzoniem o średniej wielkości. Długość tułowia (wraz z głową) wynosi 21 cm[7]. Masa ciała dorosłego osobnika to ok. 250 g[9]. Ogon jest puszysty i ma długość zbliżoną do długości tułowia: 22–24 cm. Ubarwienie futra jest zróżnicowane u poszczególnych podgatunków, ale ogromna zmienność odnotowywana jest także w ich obrębie[10]. Wiewiórczak zmienny może mieć futro białe, ale także między innymi: czarne, szare lub rude[11]. Ubarwienie może być także różne dla grzbietowej i brzusznej części ciała. W części grzbietowej futro może być np. barwy szaro-popielatej, a na przodzie tułowia białe lub biało-kremowe[7]. Przy ubarwieniu dwukolorowym, część grzbietowa jest zwykle ciemniejsza[9]. Wiewiórczak zmienny jest zaliczany do wiewiórek nadrzewnych. Lubi lasy gęsto zadrzewione, ale mieszka także na plantacjach orzechów kokosowych. Żywi się owocami, nasionami oraz kwiatami i częściami zielonymi roślin. Osobniki introdukowane we Włoszech jedzą lokalne owoce i zielone części roślin. Obgryzają także korę drzew w parku[7]. Wiewiórczak zmienny prowadzi dzienny tryb życia[6]. Maksymalną długość życia w niewoli określono na 12,8 lat[12].
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Gatunek występuje w Azji południowo-wschodniej: w Kambodży, Laosie, Mjanmie, Tajlandii i Wietnamie[3]. Od niedawna jego obecność odnotowywana jest także w Singapurze[6].
W 1981 w miejskim parku piemonckim w mieście Acqui Terme w północno-zachodnich Włoszech rozpoczęto introdukcję gatunku. Na terenie parku o powierzchni 2 ha wypuszczono dwie pary wiewiórczaków zmiennych[13]. Introdukcja powiodła się i w 1998 roku naliczono tam już około 40–50 osobników[7]. W miejscowości Maratea (region Basilicata) położonej na południu Włoch odnotowano występowanie odrębnej populacji wiewiórczaka zmiennego. Jej pochodzenie i źródło introdukcji nie jest znane. Do introdukcji prawdopodobnie doszło w latach 80. XX wieku. W 2004 roku odnotowano, że populacja zdobywa nowe tereny. Zasięg jej występowania rozszerzył się o ponad 20 km wzdłuż wybrzeża Morza Tyrreńskiego[10]. Postulowane jest podjęcie działań ograniczających inwazyjne rozprzestrzenianie się tego gatunku we Włoszech[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Callosciurus finlaysonii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Callosciurus finlaysonii. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 27 listopada 2011]
- ↑ a b c Callosciurus finlaysonii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
- ↑ a b c Variable Squirrel Callosciurus finlaysoni. www.wildsingapore. [dostęp 2011-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 lipca 2011)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Sandro Bertolino, Peter J. Mazzoglio, Manuela Vaiana, Italo Currado. Activity Budget and Foraging Behavior of Introduced Callosciurus finlaysonii (Rodentia, Sciuridae) in Italy. „Journal of Mammalogy”. 85 (2), s. 254-259, 2004. DOI: 10.1644/BPR-009.
- ↑ Richard W. Thorington, Katie Ferrell: Squirrels: the animal answer guide. The Johns Hopkins University Press, 2006. ISBN 978-0801884030.
- ↑ a b Variable Squirrel. ecologyasia.com. [dostęp 2011-11-27]. (ang.).
- ↑ a b Gaetano Aloise, Sandro Bertolino. free-ranging Population of the Finlayson’s Squirrel Callosciurus finlaysonii (Horsfield, 1824) in south Italy. „Hystrix”. 16 (1), s. 70-74, 2005. (ang.).
- ↑ Species: Callosciurus finlaysonii. Thailand Nature Explorer (www.siamensis.org). [dostęp 2011-11-27]. (taj.).
- ↑ AnAge entry for Callosciurus finlaysonii. genomics.senescence.info. [dostęp 2011-11-27]. (ang.).
- ↑ a b Sandro Bertolino, Italo Currado. Native and alien squirrels in Italy. „Hystrix”. 11 (2), s. 65-74, 2000. (ang.).